Lieve vrienden,

Inmiddels heb ik alweer een hoop leuke mensen en plekken gedag gezegd en Borneo ingeruild voor Thailand. Ik ben vandaar in Chiang Mai aangekomen. Dus een mooi moment om op mijn laatste periode in Borneo terug te blikken. Borneo is 1 van mijn highlights van al mijn reizen tot zover. Het was qua backpackers niet zo druk, maar dat vond ik eigenlijk ook wel even fijn. De mensen die je dan ontmoet, trekken ook heel snel naar elkaar toe. Ik heb een hoop leuke mensen ontmoet en ook weer opnieuw gezien!

Na Mulu vloog ik samen met Laury naar Kota Kinabalu. Ik wilde daar vandaan graag Mount Kinabalu beklimmen, maar de klim was helaas niet beschikbaar. We hadden een gezellige avond in een karaoke bar, met de foute Duitser Flo en we zongen de longen uit ons lijf op de Spice Girls en de Titanic.

Omdat de steden in Borneo niet zo spannend zijn, pakten we de volgende ochtend alweer een taxi naar het busstation, waar op de vroege ochtend gelijk 10 man om ons heen stonden te gillen om bustickets te verkopen en er 1 met de backpack van Laury vandoor ging. Hierrr met dat ding en we bepalen zelf waar we onze tickets kopen en nog met korting ook! We pakten een 6 uur durende rit naar Sandakan en uiteraard werden we weer 8 kilometer buiten het centrum afgedropt, waardoor we weer een taxi moesten pakken. Typisch Azie! We kwamen weer in een schrale stad uit, waar we een nog schralere markt bezochten. Het enige leuke aan Sandakan was de 2 uur durende massage en facial, die we onszelf gunden.

De volgende ochtend vertrok ik zonder Laury naar Sepilok. Laury wilde hier niet naartoe en ik wilde dit niet missen. Ik pakte de bus en het was gelijk gezellig met een groep oudere Australiers en een koppel uit Spanje/Japan. Met Victor en zijn vriendin bracht ik de rest van de ochtend super leuk door. We gingen naar het Orang Oetan Rehibilitation centre, waar de Orang Oetans om 10.00 uur gevoerd zouden worden. Helaas kwam op de grote stapel bananen alleen een tweetal eekhoorntjes af, die een banaan pikten en gauw de boom in renden. We liepen verder het park door over een brug, waar we even later toch nog een baby Orang Oetan zagen! Hij steelde de show vlak voor de brug door wat poses aan te nemenen steeds dichterbij te komen. Hij pakte de reling van de brug beet en we moesten allemaal naar achteren, maar een Amerikaanse vrouw besloot zijn hand beet te pakken, waarop de ranger helemaal flipte en op haar af remde. Behalve dat ze agressief kunnen worden, kun je ook gemakkelijk ziektes op ze overbrengen. Hij zat op de brug en liep aan de hand van een ranger mee van ons weg. Op de terugweg zagen we nog een kleintje hoog in deboom zitten, die duidelijk niet geamuseerd was van ons gezelschap. Hij zat takken er te breken en naar beneden te smijten. Het leuke aan Sepilok was, dat ik hier weer een hele andere ervaring had met de kleintjes, dan in Kuching, waar wel een grote groep OrangOetans op het voedingsprogramma af kwam. Met Victor en zijn vriendin liep ik door naar center voor Sunbears, wat naast het center voor de Orang Oetans lag. We hadden al gehoord dat de kans klein is dat je ze ziet, maar wij hadden geluk! Toen we aan kwamen lopen op een hoge brug, die over het park liep, zagen we gelijk twee jonge sunbears zitten. Ze waren net gevoed. De sunbear is de kleinste beer ter wereld. Ze liepen rustig rond te snuffelen, terwijl een ranger vertelde dat ze beren vaak als huisdier worden gehouden en als de mensen ze niet meer aan kunnen als ze groter worden, worden ze in een kooi gestopt. De moeders worden dood geschoten om de kleintjes te kunnen vangen en op de zwarte markt te verkopen. De beren in het park zijn te zien met verschillende littekens door de kooien. Verderop konden we vanaf de brug zien hoe een volwassen sunbear op zijn gemakje in de boom zat en het schors zat los te trekken en op te eten. Echt zo bijzonder om dit van zo dichtbij mee te mogen maken! Even later ging het keihard regenen en de ranger vertelde dat we echt lucky waren, want de beren zijn dol op regen en worden dan super actief. De beer in de boom gooide helemaal happy zijn hoofd in zijn nek en deed zijn mond open. De rest van de beren renden rond, stoeiden met elkaar, klommen de bomen in en weer naar beneden. Er waren er ineens een stuk of 12 te zien, echt geweldig!

Ik had geregeld dat ik hierna opgepikt zou worden voor de tour over de Kinabatanganriver, die ik samen met Laury had geboekt. Een paar uur en een bumpy ride verder kwamen we aan in Billit, midden in de jungle. We hadden voorweinig geld een nieuwe, luxe lodge, direct aan de rivier, voor de komende 2 nachten. Een houten lodge op palen, met een hoop chille plekken. Na de thee gingen we een afternoon cruise doen. We stapten met een leuke groep de boot in en we zagen al gauw een hoop Probiscus monkeys (grote neus apen, zie google)in de bomenzitten, de mannetjes heel groot, met een grote harem kleinere vrouwtjes en baby's om zich heen. We zagen ook Makaak apen, een slang, een hoop kleurrijke vogeltjes,adelaars, uilen en neushoornvogels. We hadden een geweldigdinerin de lodge, waarna we ons opmaakten voor de nightwalk door de jungle achter de lodge. Onze hilarische gids Aloivertelde ons over krekels, spinnen, kikkers met de Nederlandse woorden, maar op 1 vogel na, zagen we niks. De tocht werd toch nog spannend, omdat de gids een olifanten afdruk zag. Hij scheen met zijn zaklamp rond en hij hoorde hem eten. Hij zei dat we snel weg moesten wezen, want hij was op 150 meter afstand van ons en gevaarlijk! Aloi zette het zelf op een rennen, dus ik rende in snelle pas op nog geen meter van hem vandaan achter hem aan. Terug bij de lodge scheen hij nog over een meer om olifanten te spotten, maar helaas. Ze laten zich meer zien in het fruitseizoen rond einde van het jaar.

Om 6.00 uur zaten we alweer in de boot voor de morning cruise om dierente spotten. Het was erg mistig en de apen sliepen nog, waar ik ze geen ongelijk in kon geven. We zagen wat vogels en een grote varaan langs de waterkant. De olifanten en krokodillen hielden zich weer verborgen. Om 7.00 uur zaten we aan het ontbijt en om 9.00 uur gingen we een stukje met de boot om even verder uit te stappen voor een jungle trekking. We waren na gisteren nog met een klein, maar gezellig groepje over. De Belgen Niels en Annelies, een Spanjaard, Laury en ik. De gids Aloi gaf op zijn hilarische manier uitleg over bomen en planten en even verder ophet pad schoot hij zo'n 2 meter terug, omdat hij een slang vlak naast het pad zag. We liepen er voorzichtig voorbij, waardoor ik hem goed kon zien. Hij was niet dodelijk, maar wel giftig. We liepen door tot aan een meer, waar we visjes met brood gingen voeren. Ze sprongen gretig uit het water, waarbij de grote de kleintjes opzij beukten. Toen we net terug wilden gaan, zag een andere gids otters aan komen zwemmen. Hij floot omze telokken en ze kwamen wat dichterbij, maar gingen daarna opzij. Met een verrekijker kon ik ze goed zien dobberen en met hun kopjes boven water zien komen. Op de terugweg door de jungle, sprong Aloi dit keer zo'n 2 meter de lucht in, omdat hij bijna op dezelfde slang ging staan. We moesten voor het beest een omweg dwars door de bush maken. We voeren terug naar de lodge om te lunchen en te relaxen. Toen we aan onze village trekking wilden beginnen, begon het keihard te regenen. Hoe snel en heftig deze tropische buien kunnen starten, zo zijn ze ook zo weer voorbij. Deirdre arriveerde op dat moment in de lodge, waarmee ik tijd in Kuching had doorgebracht. Ook een gezellig Iers stel sloot bij onze groep aan. Met het oude groepje liepen we naar de village, die heel klein was en waar de enige shop gesloten was. Aan hetvoetbalveld, tegenover het lokale schooltje, praatten we over de toeristen die sinds afgelopen maandag vermist zijn. Ze waren vanaf Kudat onderweg naar de eilanden daarboven en het vermoeden van onze gids is dat ze gekidnapt zijn door Filipijnse piraten. Iets wat dezer dagen een serieus probleem is. Het advies is om de eilanden langs de noord en oost kust te vermijden. Ik had in gedachten om na Mount Kinabalu naar Kudat te gaan, iets wat ik nu maar geskipt heb. We liepen terug, kochten een jonge boom, die we even verderop aan de rivier plantten. Aloi moest er eerst wat planten voor slopen, maar onze boom stond, in de keihard grond! Terug in de lodge hadden we een heerlijk diner en ik besloot de nightwalk over te slaan.

Om 6.00 uur zaten we weer in de boot voor de morning cruise. We waren allemaal nogal sceptisch over het spotten van nieuwe dieren en we hadden de krokodillen al opgegeven. Het was weer mistig en de apen sliepen alweer nog. Op een enkeling na, waar Aloi dan weer quasi enthousiast bij stopte en waar wij dan weer grappen over maakten dat we genoeg apen hadden gezien. Stelletje verwende toeristen! We keerden met de boot om toen Aloi ineens de motor in zijn achteruit knalde en uitgilde: BIG ONE! Een grote krokodil lag met zijn bek en ogen wijd open aan de rand van de rivier. We bleven een tijdje stil liggen en het beest sprong ineens op en nam een sprint het water in. We maakten allemaal een sprongetjevan geluk en schrik tegelijk. We konden ons geluk niet op, want even later lag er nog een hele grote achter een boomstam, maar tegen de tijd dat ik hem ontdekte, ging hij nethet water in en zag ik zijn rug achter het water verdwijnen. Na het ontbijt stapten we in de minivan die ons terug bracht. Laury stapte halverwege over op een bus, terug naar Kota Kinabalu, dus ik zei haar na, 1,5 week samen te hebben gereisd, gedag. Ik reed terug naar Sandakan en stuiterde door de minivan heen, omdat ik weer eens een driver had die niet normaal kon rijden. Ik ging terug naar het hostel waar we eerder verbleven en plofte daarna op een strandbedje neer op de 13e verdieping van het luxe hotel Four Points by Sheraton, waar een infinitypool was. Ik facetimede daar met Mike en deed verder vrij weinig dan relaxen. Die avond had ik de hele dorm lekker voor mijzelf!

De volgende ochtend liet ik me door de taxi afzetten bij het busstation, waar de bus pas een uur later vertrok, in plaats van mijn geplande tijd om 11.00 uur, zoals het hostel beloofde. Lang leve de kloppende informatievoorziening in Azie, ik houd ervan! Ik blijf me toch verbazen hier. Terwijl ik uit mijn hempje zat te zweten, zag ik een kerel langs lopen in een leren jasje. Ik pakte een bumpy ride richting Kota Kinabalu en ik liep me afzetten bij Kinabalu Parc en door een taxi bij Jungle Jack. Ik kwam aan bij een plek tegen de berg aan, langs de weg. Jack heeft een mooie basic plek uitgebouwd, voornamelijk uit containers. Ik las op een bord dat ze over 2 uur terug zouden zijn, dus ik holp mezelf aan thee. De hele plek zag er nogal creepy uit, door de wolken die er doorheen dreven. Even later bleek er toch iemand te zijn en in de dorm lagen al 3 mannen te chillen. Een van de jongens van Jack nam ons mee voor diner en toen we terug kwamen, arriveerde Craig net, de maat van Mike, die 4 maanden samen gereisd hebben. Ik gaf hem een dikke knuffel, super leuk om hem weer te zien! We hadden gepland om samen de uitdaging aan te gaan om de berg te gaan beklimmen. In de open lucht, super creatief opgebouwde keuken, kletsten we de rest van de avond.

Om 5.00 uur werd ik al wakker met een zenuwachtig gevoel in mijn buik voor de klim de Mount Kinabalu op. Tas inpakken, warme kleding, muts, handschoenen, want op de top kon het weleens -5 zijn. Craig, Lalit, Francois en ik stapten met onze gids Eddy in de minivan om 9.00 uur. We werden in Kinabalu Parc aan het begin van de trail afgezet. Ik wist dat het zwaar zou gaan worden, maar je hierop voorbereiden was niet echt een optie. Het is ook niet echt op papier te beschrijven hoe het echt is geweest en al zeker niet in kilometers uit te drukken. We klommen deze dag 6 kilometer omhoog. Het was alleen maar klimmen, alleen maar omhoog, trappen op, rotsen op, soms een wat vlakker stuk en dan weer trappen, rotsen, stijl omhoog. We liepen door de jungle en zagen nog niet veel van de piek. Bij elke kilometer was een checkpoint, waar we zo'n 5 a 10 minuten uitrusten en dan direct weer door gingen om onze spieren niet koud te laten worden. Tijdens de eerste kilometer dacht ik even: fucking hell, waar ben ik aan begonnen, maar ik wist zeker: deze top wilde ik bereiken! Toen mijn spieren wat waren opgewarmd, voelde het al snel wat beter. Soms moed verzamelend en soms vol goede moed en enthousiasme klimmend! Na de eerste 3 kilometers wisten we dat we op de helft waren, maar ook dat we nog een heel eind te gaan hadden. De laatste kilometers deden we rustig, want we hadden genoeg tijd over de rest van de middag. Het bizarre aan deze hele klim is dat het de enige weg omhoog is naar de top. We zagen tientallen locals met platen, gasflessen, flessen water en voedsel naar boven ploeteren. Ze krijgen per kilo 10 ringgit (zo'n 2,20 euro) betaald en sommigen lopen met wel 27 kilo omhoog en dezelfde dag weer naar beneden en dit 6 keer per week. Ik zag dat ze het zwaar hadden en had echt met ze te doen. Met grote vierkanten platen liepen ze omhoog om een nieuwe accommodatie op te bouwen. Op 5 juni 2015 is er een aardbeving geweest, wat een hoop veranderd heeft. 18 mensen, waaronder 14 toeristen en 4 gidsen, zijn omgekomen, toen ze die ochtend om 7.00 uur van de top terug naar beneden klommen. Onze gids was voor die dag gevraagd voor een klim. Hij kon niet en de gids die in zijn plaats ging, is omgekomen. De hele weg hebben Craig en ik lopen kletsen en geinen en gek genoeg praatte Francois nog meer dan Craig en ik bij elkaar. Vragen, vragen en nog meer vragen! Met Lalit konden we ontzettend lachen en die hoorde onze verhalen de hele dag maar aan. Na 5 uur kwamen we op zo'n 3300 meter aan, waar we in een grote lodge zouden overnachten. Na het diner, ging ik om 19.00 uur slapen.

Om 1.30 uur ging de wekker om om 2.00 uur te ontbijten en om 2.30 uur zetten we onze klim naar de top voort. Mount Kinabalu heeft de hoogste piek van heel zuid oost Azie. We klommen in het donker weer de rotsen en trappen op, met als enige licht onze hoofdlampen. Mijn benen waren aardig moe van de dag ervoor, maar het ging me beter af dan ik verwachtte. We moesten nog zo'n 700 meter de hoogte in en in 3 uur 3 kilometer klimmen. Na een kilometer wisselden de trappen zich in voor omhoog klimmen met behulp van touwen over de rotsvlakte. In de verte zagen we de hele lucht steeds oranje oplichten van de onweer, wat prachtig was! We stopten ergens achter rotsblokken om op de rotsvlakte te gaan liggen en naar de sterren te kijken. Onderweg had ik al 3 vallende sterren gezien en nu zag ik er nog 3 en ik gilde het iedere keer uit van enthousiasme! Beneden zagen we de stad oplichten en achter ons een spoor van lampjes van de andere klimmers, wat echt super mooi was om te zien, omdat het verder compleet donker was. Ik trok me aan de touwen verder de berg op en zag al een rand, waar het licht begon te worden. We klommen naar de top op zo'n 4069 meter hoogte. We moesten grote, scherpe rotsblokken opklimmen om de top te bereiken, waar we stonden te dringen voor een foto met het bord waarop de hoogte stond aangegeven en de prestatie dat je het bereikt had! We klommen een stukje naar beneden om naar de zonsopgang te kijken. We boften echt met het weer, want het was helemaal helder, waardoor de lucht helemaal rood en oranje oplichtte. Ik zat op een rotsblok en genoot van het uitzicht en de zon die over de rotsvlakte en de pieken heen scheen. Aan de andere kant van de piek zag je een grote schaduw in de lucht verschijnen van de zon die langs de berg heen scheen, wat ik eigenlijk nog magischer vond dan de zonsopgang. We klommen hierna de berg weer af, via de touwen en genietend van het uitzicht dat we nu in het licht vanaf de berg hadden. Alles zag er ineens anders uit. De benen waren nu wel aardig te voelen, omdat naar beneden na de klim nog veel zwaarder is dan de klim omhoog. Halverwege hadden we bij de lodge nog ontbijt en tijd om te rusten. Hierna moesten we de 6 kilometer nog terug naar beneden. Sommige stukken vielen niet mee en de kilometers telden tergend langzaam af, terwijl ik anders stukken naar beneden rende. Craig en ik gingen gezellig kletsend de berg af en Eddy huppelde vrolijk achter ons aan. Rond 14.15 uur kwamen we bij de minivan aan, we hadden nog een lunch en we lieten ons bij de 'hotsprings' afzetten, die niet aan onze verwachtingen voldeden en waar 1000 locals waren en ik de enige vrouw in bikini in een islamitisch land. We aten hierna heerlijk Indiaas en gingen terug naar Jack, waar Craig en ik met Merel en Mike facetimeden. Ik ging heel moe, maar zo voldaan en trots naar bed. Ik ben zo blij dat ik deze berg beklommen heb en trotsdat ik de top bereikt heb!

Ik werd om 6.00 uur al wakker de volgende ochtend en las een berichtje van Jen of ze al kon beginnen met aftellen?De zenuwen bekropen me ineens, nog maar 2,5 week te gaan, wat vliegt de tijd! Met Craig en Lalit pakte ik een minivan terug naar Kota Kinabalu, waarin ik mijn Ipod liet liggen. Deze keer, na het avontuur inPeru, was ik hem echt kwijt. We gingen terug naar het hostel waar ik al met Laury had verbleven.Tijdens een lunch had Craig het geniale idee om naar de bioscoop te gaan, iets wat ik nog nooit in zuid oost Azie had gedaan. We gingen naarde nieuwe Captain America, in een bioscoopmidden in een grote shoppingmall. We gingenlater de deur uit voor sushi, wat een deceptie werd, omdat het restaurant sloot en we eindigden in de KFC. Ik zei de jongens in deavond in de dorm alvast gedag, omdat ik de volgende ochtend vroegeen vlucht had.

Ik stond vanochtend om 4.30 uur naast mijn bed om de taxi te pakken naar deairport van Kota Kinabalu. Na 5 onvergetelijke wekenheb ik Maleisie verlaten. Ik vloog vanochtendnaar Kuala Lumpur, waar ik 5 uur had te killen en waarna iknog een vlucht had naar Thailand. Om16.30 uur kwam ik aan in Chiang Mai. Ik kwam aan in een leuk hostel en ging de deur uit met Robin uit mijn dorm voor diner. We struinden kort de nightmarket af, waarna ik achter de computer dook om jullie van dit verslag te voorzien. En nu duik ik lekker mijn bed in!

Liefs, Ella